Remanent nazywany również spisem z natury czy inwentaryzacją polega na spisaniu faktycznego stanu aktywów i pasywów firmy, a następnie porównaniu go ze stanem ewidencyjnym. Inwentaryzacji podlegają towary handlowe, gotowe wyroby, półwyroby tworzone przez przedsiębiorstwo, odpady oraz materiały wykorzystywane do produkcji. Szczegółowe zasady inwentaryzacji poszczególnych składników aktywów i pasywów określone zostały w ustawie z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości.
Kto jest zobligowany przeprowadzić inwentaryzację?
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z 2003 roku o prowadzeniu KPiR, przedsiębiorcy, którzy prowadzą Księgi Przychodów i Rozchodów zobowiązani są do regularnego przeprowadzenia remanentu. Ponadto inwentaryzację muszą przeprowadzać firmy, w której na jej aktywa składają się towary handlowe, materiały podstawowe i pomocnicze.
Kiedy należy przeprowadzić inwentaryzację?
W jednostkach, w których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, inwentaryzację za 2022 r. należy przeprowadzić na 31 grudnia 2022 r., przy czym inwentaryzację niektórych składników aktywów można rozpocząć już w październiku 2022 r., a zakończyć do 15 stycznia 2023 r.
Spis z natury sporządzany na koniec roku podatkowego należy wycenić najpóźniej w terminie 14 dni od dnia jego zakończenia.
Jak prawidłowo wykonać remanent?
Rzeczywisty stan aktywów i pasywów zgodnie z ustawą o rachunkowości ustala się poprzez:
1) sporządzenie spisów z natury stanu rzeczowych i pieniężnych składników aktywów,
2) uzgodnienie sald środków pieniężnych z bankami (zwłaszcza stanów środków na rachunkach bankowych, stanów lokat, kredytów itp.), a także należności od odbiorców,
3) porównanie danych o stanach wynikających z ksiąg rachunkowych, z danymi wynikającymi z odpowiednich dokumentów, ich analizy oraz weryfikacji.
Metody przeprowadzania inwentaryzacji z przypisaniem do nich konkretnych składników aktywów i pasywów określa ustawa o rachunkowości.
W spisie z natury, a więc w inwentaryzacji powinny natomiast znaleźć się informacje, takie jak:
- nazwa firmy,
- data sporządzenia dokumentu,
- numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,
- szczegółowe określenie towaru i innych składnikówmajątku przedsiębiorstwa,
- jednostka miary i stwierdzona ilość w momencie przeprowadzania spisu,
- ceny w złotych i groszach za jednostkę miary i suma odpowiadająca wartości towarów znajdujących się w spisie,
- łączna wartość wszystkich pozycji spisu.
Na końcu dokumentu należy zawrzeć klauzulę „Spis zakończono na pozycji…”, a następnie złożyć podpis przez osoby sporządzające spis oraz przez właściciela danej firmy lub wspólników spółki. Protokół inwentaryzacyjny stanowi podstawę do aktualizacji KPiR.
Spis z natury należy wykonać, nawet jeżeli jego wynik będzie zerowy, jeśli u przedsiębiorcy nie występują powyższe składniki (towary, materiały itp.)
Jeżeli obowiązek dokonania inwentaryzacji nie zostanie dopełniony, wówczas przedsiębiorca musi liczyć się z karami. Zgodnie z art. 61 Kodeksu karnego skarbowego niewywiązanie się z obowiązku, może wiązać się z karą grzywną do 240 stawek dziennych.